Obradoiro Internacional de Tradución Poética na illa de San Simón

Ritratti ta’ Yolanda Castaño u Adrian Grima

Fl-aħħar ta’ Settembru u l-bidu ta’ Ottubru ħadt sehem fl-Obradoiro Internacional de Tradución Poética na illa de San Simón, it-tmien edizzjoni tal-laboratorju tat-traduzzjoni tal-poeżija fuq il-gżira ċkejkna ta’ San Simón, ħdejn il-belt ta’ Vigo, fir-reġjun tal-Galizja, fi Spanja. Dan il-laboratorju jitmexxa mill-poetessa mill-Galizja Yolanda Castaño.

Ir-ritratt ta' Adrian Grima.
Il-kaptan Nemo ta’ Jules Verne, 20,000 Leagues under the Sea. Wieħed mill-kapitli tar-rumanz imnebbaħ mill-gżira ta’ San Simón. Maġenb din l-istatwa hemm żewġ għaddasa li jidhru meta jofrogħ l-ilma

Din hija l-ewwel darba li poeta minn Malta ħa sehem f’dan il-laboratorju intensiv li matulu sar ukoll qari f’żewġ postijiet f’Vigo u Pontevedra.

Il-poeti li ħadu sehem fil-laboratorju kienu l-poetessa Iraqina li tgħix in-Norveġja Manal Al-Sheikh; il-poeta mil-Latvja Arvis Viguls; il-Portugiż Rui Cóias; il-poetessa min-Nepal Itisha Giri li tikteb bl-Ingliż imma tittraduċi wkoll għan-Nepaliż; u l-poeta u rumanzier Galizjan Gonzalo Hermo.  

DSC_0396.JPG
Ritratt ta’ Rui Cóias fil-port ta’ Redondela

Qabel ma wasalna fuq il-gżira konna diġà ttraduċejna s-sitt poeżiji li kellna ta’ kull poeta u poetessa. It-Tnejn iddiskutejna fit-tul it-traduzzjoni ta’ tnejn mill-poeżiji ta’ Itisha Giri u tnejn ta’ Rui Cóias. Il-poeżija “Me Too” ta’ Itisha kienet partikolarment diffiċli għax hemm logħob bil-kliem li diffiċli tirriproduċih f’lingwi, bħall-Malti, li m’għandhiex il-kelma “Me” li fil-poeżija ssir isem ta’ persuna. Manal kellha l-istess problema biex tittraduċiha għall-Għarbi. It-tnejn għażilna li nużaw “Jien” fejn tuża “Me” u użajna strateġiji differenti f’ versi differenti. Jien għażilt li nżomm l-għajta tal-moviment “Me Too” fit-titlu. Naħseb li toqgħod tajjeb ħafna hemm.

Il-poeżija ta’ Rui Cóias hija filosofika ħafna u l-isfida ewlenija kienet li nżommu d-dettall u l-ispirtu tax-xbihat, kultant kumplessi, li juża. Minħabba l-kontenut filosofiku qawwi, ħadt pjaċir ħafna naħdem fuq il-poeżiji tiegħu għax joffru atmosfera u dimensjonijiet semantiċi li mhumiex komuni fil-poeżiji tiegħi.

It-Tlieta filgħodu qbadna żewġ poeżiji qosra u poeżija itwal ta’ Manal Al-Sheikh. Bħal fil-każ tal-poeti l-oħrajn, il-kuntestwalizzazzjoni għenitna. Jien u niffinalizza t-traduzzjoni tal-poeżija “Ħsad” ta’ Manal, qbadt konverżazzjoni ma’ Ġużi Gatt dwar it-traduzzjoni ta’ “kirba,” jiġifieri “żaqq tal-ġild għall-ilma,” bl-Ingliż “waterskin.” Fil-verżjoni finali ddeċidejt li nuża “kirba,” il-kelma li użat Manal, imma daħħalt nota fil-qiegħ bit-tifsira bil-Malti.

lastditch_front-onlyF’sessjoni ta’ traduzzjoni bħal din, tista’ tisma’ l-verżjoni oriġinali bil-Għarbi u tqarreb kemm tista’ l-verżjoni bil-Malti lejha. Ngħidu aħna, jekk fl-Għarbi tintuża l-kelma “għasafar,” u din ikollha s-sens li għandha fil-Malti, nippreferi nuża lilha milli l-kelma “tajr.”

Barra minn hekk, stajt niddiskuti wkoll ma’ Manal it-traduzzjoni bl-Għarbi jew bil-Malti tal-poeżiji tal-poeti l-oħrajn għax f’ċerti aspetti, il-Malti u l-Għarbi jixbhu ħafna lil xulxin. Skoprejt ukoll li fin-Nepaliż hemm ukoll l-influwenza tal-Għarbi u f’ċerti każi, Manal, Itisha u jien konna qed nagħmlu l-istess għażliet.

It-Tlieta wkoll iddiskutejna tnejn  mill-poeżiji tiegħi. Ħadt gost inwieġeb il-ħafna mistoqsijiet ta’ sħabi u nitpaxxa bit-traduzzjonijiet ta’ Albert Gatt ta’ dawn il-poeżiji bl-Ingliż. Sbieħ wisq. Mhux biss jittraduċi d-dettall u l-ispirtu b’mod perfett imma sikwit joffri dik ix-xi ħaġa iżjed ukoll. Traduzzjoni li permezz tagħha l-oriġinal jistagħna. Il-poeti li jieħdu sehem f’dan it-tip ta’ sessjoni ta’ qari bir-reqqa ħafna tal-poeżija u t-traduzzjoni tagħha jafu kemm sikwit it-tradutturi jaqilgħu fuq rashom. Dan żgur ma kienx il-każ bit-traduzzjonijiet ta’ Albert. (Ħajr ukoll lill-Fond Malti għall-Arti li ffinanzjahom.)

dsc_0498.jpg
Fil-belt ta’ Pontevedra qabel il-qari | Ritratt ta’ Yolanda Castaño.

L-Erbgħa ħdimna fuq żewġ poeżiji ta’ Arvis Viguls, “Ktieb” u “Ħija” u fuq tnejn ta’ Gonzalo Hermo. Wara nofsinhar morna l-belt ta’ Pontevedra għax fit-8.00pm kellna qari f’bini tal-Università ta’ Vigo li għandha sezzjoni f’Pontevedra.

71763119_659831094423760_5357814828079513600_o
Waqt il-qari tat-traduzzjoni ta’ poeżija tiegħi minn Gonzalo Hermo f’Pontevedra | Ritratt ta’ Yolanda Castaño

Fil-lejla qrajna ż-żewġ poeżiji li ddiskutejna fl-ewwel tlitt ijiem tal-laboratorju u Gonzalo Hermo, minbarra l-poeżiji tiegħu, qara t-traduzzjonijiet tiegħu bil-Galizjan ta’ dawn il-poeżiji kollha. Rui Cóias, però, qara l-poeżiji tiegħu bil-Portugiż għax il-Galizjan huwa qrib tiegħu u Yolanda u Gonzalo dehrilhom li ma jkunx jagħmel sens li tinqara t-traduzzjoni wkoll. Jien tlabt lil Gonzalo jaqra t-traduzzjoni ta’ “Roazemarynblêd” u “Ħadd” qabel ma qrajt l-oriġinal bil-Malti jien, biex almenu l-udjenza tkun taf fuq xiex qed nitkellem.

72076745_659828334424036_1111409662143496192_o
Fis-sala tal-Università ta’ Vigo qabel il-qari f’Pontevedra

Il-Ħamis filgħodu ħdimna fuq il-bqija tal-poeżiji ta’ Itisha Giri u Manal Al-Sheikh. Fil-każ ta’ Manal, irrealizzajna kemm kien importanti li nisimgħu spjegazzjoni, tista’ tgħid, ta’ kull kelma, speċjalment fil-poeżija “Rambo Jaħseb li m’hawn ħadd ħliefu,” għax it-traduzzjoni kultant verament tiżvijak. Imbagħad ħdimna fuq “L-Imħabba l-Kapriċċ” tiegħi: kienet diskussjoni sabiħa u interessanti għax kelli l-opportunità nitkellem fuq l-estetika ta’ din il-poeżija, u jien u nagħmel hekk, inkompli nistħarriġha f’moħħi. Irriflettejt mhux biss fuq it-tkissir tal-lingwa imma anki fuq ir-riferiment għall-Alġier (u “Għajnejk l-Alġier”) fil-bidu tal-poeżija. Rui Cóias għoġbitu ħafna u mhux biss iffinalizza l-verżjoni Portugiża tiegħu imma talabna biex jaqrahielna. Naturalment ħafna mill-kliem ma fhimtux imma saħħarni bir-ritmu u bil-passjoni, bl-intensità tad-diskors. Esperjenza sabiħa tara u tisma’ poeżija tiegħek titwieled mill-ġdid u ssir xi ħaġa oħra.

DSC_0589.JPG

Filgħaxija morna l-belt ta’ Vigo u qrajna fil-Galería Sargadelos, Rúa de Urzáiz, fil-qalba tal-belt, bħala parti mill-Festival Kerouac de Poesía e Performance. Kien hemm udjenza sabiħa u attenta. Qrajna l-istess xogħlijiet li qrajna lbieraħ iżda fl-aħħar, kull wieħed u waħda minna qrajna t-traduzzjoni tagħna ta’ “Hawn Jien” ta’ Gonzalo Hermo bħala sorpriża u ringrazzjament għax-xogħol li qed jagħmel biex jittraduċi l-poeżiji kollha tagħna għall-Galizjan.

71777303_660622557677947_7447378101903818752_o
Waqt il-qari f’Vigo | Ritratt ta’ Yolanda Castaño

Il-Ġimgħa qattajna nofstanhar fil-belt ta’ Santiago de Compostela u wara ddiskutejna l-poeżiji tiegħi “Jaqgħu s-Swaba’ f’Id Xulxin,” “Sebgħin Sena Tbenġil,” li Rui għandu verżjoni lesta tagħha bil-Portugiż u konvint ħafna minnha, u “Aċitilena.” Iddiskutejna wkoll żewġ poeżiji oħrajn ta’ Arvis Viguls.

71291928_895539640848496_8356791032595087360_n
Adrian Grima, Rui Cóias u Arvis Viguls f’Santiago de Compostela

Is-Sibt rajna l-aħħar poeżiji ta’ Rui Cóias u Gonzalo Hermo u jien ħdimt ukoll fuq poeżija medjevali Galizjana mnebbħa mill-gżira ta’ San Simón. Rui rrekordja żewġ poeżiji minn tiegħi maqlubin għall-Portugiż, “L-Imħabba l-Kapriċċ” u “Aċitilena” waqt li jien irrekordjajt żewġ poeżiji ta’ Gonzalo bil-Malti, “Hawn, Jien” u “L-Ewwel Darba l-Pjaċir.”


71232798_654705961602940_6168065764294131712_o

71332943_1384639411711810_1556574754561851392_n
Ma’ Arvis Viguls fuq il-gżira ta’ San Simón. Ritratt ta’ Rui Cóias
DSC_1008
Il-laboratorju tat-traduzzjoni fuq il-gżira ta’ San Simón
DSC_1002.JPG
Mix-xellug: Gonzalo Hermo, Rui Cóias, Itisha Giri, Arvis Viguls,u Manal Al-Sheikh fuq San Simón
71104076_2462327500718103_7983763957477277696_n
Rui Cóias fuq id-dgħajsa | Ritratt Yolanda Castaño
71187169_542941509796306_6835023298590408704_n
Ritratt Yolanda Castaño
71320795_1191221904394430_8261102507019730944_n
Ritratt Yolanda Castaño
71486353_705909443241005_2684950280553889792_n
Ritratt Yolanda Castaño
71498790_466535910612501_1186205628545105920_n
Arvis Viguls | Ritratt Yolanda Castaño
71735657_484667275421265_2139785060855840768_n
Ritratt Yolanda Castaño
72136941_2347175422168438_350947816480178176_n
Itisha Giri | Ritratt Yolanda Castaño
72484157_486934691891031_2279210183299170304_n
Ritratt Yolanda Castaño

 

 


Kitbiet ta’ Yolanda Castaño 

Onte mesmo, Día Internacional da Tradución, daba comezo a xa oitava edición anual do Obradoiro Internacional de Tradución Poética “Con barqueira e remador” na illa de San Simón, e estenderase até o sábado día 5 de outubro.

Nesta iniciativa promovida por Cultura galega – Xunta de Galicia, e fundada e dirixida por quen vos fala, reúnese un grupo de seis poetas/tradutores para desenvolver un traballo de tradución colectiva, presencial e recíproca de xeito que cada quen verterá aos seus cinco compañeiros para a súa propia lingua.

Tras edicións apoiadas nos idiomas portugués e castelán como linguas vehiculares para todo o proxecto, este obradoiro multilingüe volve agora ao inglés que fora lingua franca nas cinco primeiras entregas.

En ‘versións ponte’ inglesas se apoiarán os textos cos que se traballe nesta experiencia, e nela comunicaranse durante toda a semana os e as seis participantes, operando sobre o terreo de todo un berce fundacional da lírica galego-portuguesa como é a illa que cantara o trobador Meendinho.

Poetas chegados do Iraq de Portugal, do Nepal, de Malta, de Letonia e de Galicia traballan xuntos para traducírense os uns aos outros, nunha iniciativa de intercambio cultural na que, ademais do mencionado departamento da Xunya, colaboran tamén o Camões – Centro Cultural Português em Vigo, o Concello De Pontevedra ou a Asociación Escritoras-es Lingua Galega – AELG entre outras entidades colaboradoras.

Os esixentes perfís de constituíren poetas representativos de cadanseu sistema literario, contaren con algunha experiencia no ámbito da tradución poética e manexaren o inglés como segunda lingua, persónanse este ano en Manal Al-Sheikh, Rui Cóias, Itisha Giri, Adrian Grima, Arvis Viguls e, sempre cun peso específico como anfitrión cultural, lingüístico e literario da experiencia, o representante galego, que este ano non é outro que Gonzalo Hermo, figura xa imprescindible da nova poesía na nosa lingua.

Estas completas personalidades literarias complementarán o seu traballo no obradoiro con dous recitais poéticos que os levará a compartir co público pontevedrés e vigués os seus textos:

O mércores día 2 ás 20h do serán na Casa das Campás de Pontevedra e o xoves día 3 ás 19h na Galería Sargadelos de Vigo respectivamente. Serán, pois, dúas lecturas multilingües abertas a todo o público interesado, que amosarán as distintas poéticas así como o labor de tradución para o galego.

Estes actos gratuítos desenvolveranse ademais en colaboración coa Concellaría de Cultura de Pontevedra e mais coa AELG no primeiro caso e co Centro Camões de Vigo e mais o Festival Kerouac de Poesía e Performance no segundo.

Unha vez de volta nos países de orixe logo do traballo en Galicia, cada participante dará a coñecer os resultados en revistas especializadas, magazines literarios ou publicacións colectivas, completando o círculo dun proxecto singular que contribúe á divulgación dun xénero como a poesía en linguas dende masivas a minorizadas.

No caso galego, os froitos do obradoiro verán a luz -de aquí a un ano- recollidos nun novo volume publicado pola Deputación Pontevedra na súa colección illas Cíes, incluíndo as versións, prólogo, textos e edición literaria que queden a cargo do protagonista galego desta edición, o rianxeiro e recente gañador do Premio Repsol de Narrativa Breve coa súa primeira novela.

Así pois, até o sábado 5, autores do máximo prestixio en linguas maiores (árabe, nepalí, portugués) e menores (letón, maltés) ca o galego, chegados de recantos que van dende o Extremo Oriente até o Mediterráneo pasando polo Báltico ou a antiga Mesopotamia, convivirán ao mesmo nivel nunha illa que favorece o illamento e a inspiración, enriquecendo o patrimonio de poéticas contemporáneas dos máis remotos recantos para a nosa lingua.

71104680_654706011602935_3879584971395956736_o

Como anunciamos esta mesma mañá nunha rolda de prensa en Vigo, o novo protagonista galego do Obradoiro Internacional de Tradución Poética na illa de San Simón será, nesta súa oitava edición… 

…o flamante gañador do Premio Repsol de Narrativa Breve! 

En Gonzalo Hermo recaerá a tradución para o galego desta experiencia colectiva, presencial e recíproca de intercambio entre linguas e poéticas a se desenvolver durante toda a próxima semana na illa de San Simón. 

Patrocinada pola Cultura galega – Xunta de Galicia e fundada e dirixida por min mesma, a iniciativa acollerá tamén voces clave da poesía internacional contemporánea coma a iraquí Manal Al-Sheikh, o maltés Adrian Grima, o letón Arvis Viguls, o portugués Rui Cóias e a nepalí Itisha Giri. 

O Obradoiro enriquecerase con dous recitais poéticos multilingües -onde comezarán a soar as traducións de Hermo- a se celebrar o mércores 2 na Casa das Campás de Pontevedra (20h) e o xoves 3 na Galería Sargadelos de Vigo (19h). 


Amigas de Pontevedra!:

Non esquezades esta marabillosa oportunidade de vos asomar a seis poéticas marabillosas de todo o mundo: dende o Nepal, Malta, Iraq, Portugal, Letonia e Galiza.

Será esta tarde ás 20h na Casa das Campás, en colaboración coa Concellaría de Cultura Pontevedra e a Asociación Escritoras-es Lingua Galega – AELG.

Nel, o anfitrión galego do noso VIII Obradoiro Internacional de Tradución Poética en San Simón, o estupendo Gonzalo Hermo poñerá voz galega a grandes nomes da poesía como Manal Al-Sheikh, Itisha Giri, Arvis Viguls, Rui Cóias e Adrian Grima

Marta Dacosta e mais eu presentaremos un evento delicioso ao que todas quedades convidadas e convidados!


Xentiña de Vigo!:

Así coma onte o fixeron magnificamente en Pontevedra, esta tarde ás 19h recitarán na Galería Sargadelos de Vigo as e os poetas do VIII Obradoiro Internacional de Tradución Poética na illa de San Simón .

Son voces do maior prestixio chegadas do Iraq coma Manal Al-Sheikh, de Portugal coma Rui Cóias, do Nepal como Itisha Giri, de Malta como Adrian Grima, de Letonia coma Arvis Viguls. A responsabilidade da tradución so galego recaerá sobre o talento de Gonzalo Hermo.

Será a mellor maneira de vos asomar a seis das máis fascinantes e últimas prácticas poéticas contemporáneas do mundo así como a todo o labor de tradución que -ao longo de toda esta semana- se está a desenvolver na illa de San Simón.

O acto encardínase dentro da programación do Festival Kerouac 2019, e organízase en colaboración co Camões – Centro Cultural Português em Vigo. Non o perdades!


 

Desembarcaron en Vigo os e as magníficas poetas do VIII Obradoiro Internacional de Tradución Poética que está a acontecer durante toda esta semana na illa de San Simón.

Compartiron co público tanto os seus conmovedores poemas coma o labor de tradución desenvolvido.

Foi na Galería Sargadelos, en colaboración co Camões – Centro Cultural Português em Vigo e o Festival Kerouac de Poesía e Performance.

Traducidos ao galego pola sensibilidade de Gonzalo Hermo, quen tamén nos agasallou cos seus textos, leron Arvis Viguls (Letonia), Manal Al-Sheikh (Iraq), Itisha Giri (Nepal), Rui Cóias (Portugal) e Adrian Grima (Malta).

Até o sábado aínda continurá este Obradoiro colectivo, presencial e recíproco que achega linguas e literaturas, creando lazos e contactos, chaves de entrada a novos mercados e sistemas literarios ante a falta de circuitos ben aparellados.

Unha iniciativa patrocinada por Cultura galega – Xunta de Galicia en colaboración co Concello De Pontevedra, a Asociación Escritoras-es Lingua Galega – AELG e as outras entidades mencionadas.

70843847_654705901602946_4002368444187017216_o

Ocasións únicas para asomarse a todo o labor desenvolvido na illa así coma a algunhas das prácticas poéticas máis influentes da actualidade!


 

 

Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Twitter picture

You are commenting using your Twitter account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s